Đã là dân Sài Gòn thì phải bắt kịp nhịp điệu điên rồ của nó mỗi ngày. Cái sự loạn xạ ngay từ cách đi đứng, giao thông, phố xá, quán ăn được thể hiện rõ nét trong một khuôn khổ nhất định. Những đất nước mang không khí tương tự có thể kể đến là Đài Loan, Trung Quốc, Malaysia, Indonesia; cho nên chưa chắc bạn sẽ cảm nhận rõ mồn một cái "sự loạn" của một thành phố Châu Á "không ngủ" nếu bạn chưa bước chân ra khỏi Châu Á mà thẳng tiến vào khu vực Châu Âu, Châu Mỹ.
Tôi nhấn mạnh "cái sự loạn xạ" của Sài Gòn vì cho đến bây giờ, khi đã quay trở về New York từ Sài Gòn tầm một tuần, tôi vẫn còn shock với cách nhận thức của mình về quê hương đất mẹ. Đã từng nhận mình là dân Sài Gòn, ham chơi hơn ham học, long nhong suốt ngày, cái gì cũng đòi chơi trong suốt ba năm học ở đây, giờ tôi có cảm giác rằng "Mình phải học lại từ đầu".. "Học" ở đây không phải là lý thuyết trong sách vở, mà học ở đây là cách đi đứng, cư xử, những đổi mới của Sài Gòn trong 3 năm..
Người Sài Gòn là siêu nhân khi chạy xe máy
Ảnh: Chỉ có những khách Tây và một đứa sợ chạy xe máy như tôi mới hứng thú đi phố đi bộ Nguyễn Huệ vào 12h trưa.
Ba năm trước, tôi chở bạn phóng bạt mạt trên chiếc xe Cuxi đen nhỏ xíu mà lượn lờ khắp các quận. Ngày ấy tôi không tự nhận mình lái xe giỏi (vì tôi gây thương tích cho mấy đứa tôi chở mấy lần!) nhưng tôi tự nhận mình thừa kế được cái gan của người Sài Gòn. Phải! Họ gan lắm, lái chung với làn đường dành cho ô tô mà không sợ bị chèn, người đi bộ cứ băng băng đi bất chấp xe cứ chạy như thể đường là dành riêng cho họ... Giờ tôi mới hiểu cảm giác luống cuống khi băng qua đường là như thế nào; như thể mấy ông khách Tây đứng gần đấy, mặt nghệch ra vì không biết đi hay dừng ở ngã tư đèn xanh đèn đỏ! Giống như một khách du lịch lạ mà quen, tôi nể cái tính này của dân mình.
Ở Anh hay Mỹ, cách bố trí đô thị và giao thông xe cộ rất nghiêm túc. Dù có hơi khác nhau (Bên Anh, làn thuận chiều là bên trái, trong khi bên Mỹ thì làn thuận chiều là bên phải), nhưng tôi hiếm khi nghe tiếng còi inh ỏi, tiếng chợ búa hay tiếng người cãi vả cả. Họ có luật riêng của họ. Tiếng còi xe bên phương Tây định nghĩa chung là một sự hiềm khích, thô tục. Cho nên, bất cứ khi nào khi tôi nghe tiếng còi xe thì điều đó có nghĩa là :"À, có chửi lộn hay đánh nhau rồi đây!". Ở Việt Nam, tiếng còi xe chẳng nói lên điều gì cả, chỉ đơn giản là trời nóng quá, ngộp quá nên bóp kèn cho đỡ bực, hối người khác chạy nhanh lên. Vậy thôi!
Hệ thống giao thông bên Anh hay Mỹ thì khỏi phải bàn, vì nó đã quá tuyệt vời rồi. Ở Anh, hệ thống tàu điện ngầm (hay còn gọi là tube) chằng chịt như một mê cung. Tôi chẳng thể nào hiểu nổi ai lại có thể suy nghĩ ra một hệ thống đồ sộ rối mắt như thế được (Bộ trưởng bộ giao thông ở Anh đích thị là một thiên tài!). Ở Anh, đặc biệt là London, hệ thống này phải chính xác đến từng giây, vì chỉ cần chậm một xíu thì không thể nào tưởng tượng nổi sự náo loạn kinh khủng ở đây (đặc biệt là giờ cao điểm). Tôi cũng đã từng chứng kiến cách người Mỹ giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm trên xa lộ San Fransisco- San Jose. Vào khoảng từ 7h sáng-10h sáng và từ 4h chiều-8h tối, các trụ gạch của hai làn sẽ di chuyển tự động dựa vào số lượng xe của từng làn. Nói cách khác, buổi sáng khi người từ San Jose đến San Fransisco để đi làm thì làn đường đến San Fransisco sẽ được kéo rộng hơn và ngược lại.
Vì đông và thời tiết nóng nực, nên các quán cafe đua nhau mọc lên ầm ầm
Cái chuyện văn hóa cafe ở Việt Nam nói chung và Sài Gòn nói riêng không còn là điều lạ lẫm. Văn hóa này bắt nguồn từ khi thực dân Pháp đem hạt cafe đến trồng ở Tây Nguyên và vô tình mở rộng từ đó đến nay. Hồi 3 năm trước khi tôi còn ở Việt Nam, tôi đã rất quen khung cảnh mỗi buổi sáng mùi cafe sẽ bay nhè nhẹ vào nhà trọ vì các chú xe ôm, mấy cô bán hủ tiếu thích ngồi lê la tám chuyện đời buổi sáng sớm. Thực chất, ở Sài Gòn, đi mua một ly cafe sữa đá giá chưa tới nửa đô để đi học chống buồn ngủ là thói quen của tôi mỗi buổi sáng. Tôi rất ghiền cafe. Ghiền đến nỗi tôi có thể chạy 2,3 lần/tuần từ Thủ Đức đến trung tâm thành phố để ngồi uống ly cafe sữa ở chính chỗ quen, góc ngồi quen của mình. Hồi đó, tôi cũng có thói quen đi lùng xục các quán cafe acoustic vào mỗi tối cuối tuần. Kéo bạn bè vào nghe mình hát, và ngắm mưa rơi lách tách đến tận nửa đêm (hoặc 2, 3 giờ sáng hôm sau).
Bây giờ cũng là quán cafe xưa, góc ngồi xưa, nhưng tiếng ồn ào từ các quán xá khác chật chội len lỏi xâm chiếm góc yên tĩnh của tôi. Giờ tôi mới nhận ra, mô hình cafe ở Việt Nam dần dần bão hòa. Hầu hết các concept cũng đều đã được khai thác, bước ra ngoài đường, bạn muốn uống ly cafe phong cách Ý, Hi Lạp, ngồi ăn bánh croissant Pháp, hay li cafe Thổ Nhĩ Kì... gì cũng có. Burrito, món Ấn, các món Pakistan, Lebannon hồi ba năm trước vẫn còn hiếm, nay đã nằm chễm chệ trên các con đường có nhiều khách Tây thuộc quận 1, quận 3.
Dịch vụ của Việt Nam mình tốt hơn trước rất nhiều!
Ngành dịch vụ ở đây phải kể đến là nhà hàng, quán cafe, khách sạn, bar, pub, các shop mua sắm, thậm chí là.. chợ!
Tôi không phải là dân Sài Gòn chính gốc, nhưng từ nhỏ, hè nào tôi cũng lên nhà dì ở quận Bình Thạnh chơi, đến năm 18 tuổi thì tôi dành hẳn 3 năm để vừa học vừa làm, nên tôi vẫn nhớ về cách đối đãi của người dân ở đây như thế nào. Riêng việc này, tôi không dám nói xạo. Người làm việc trong ngành này đối đãi với khách nhã nhặn, chuyên nghiệp hơn xưa rất nhiều. Cái sự chuyên nghiệp trong lĩnh vực này chủ yếu nằm ở phép "cảm ơn", và "xin lỗi". Người Sài Gòn hồi trước thích phóng khoáng, đơn giản nên những phép này; đối với họ, là "Tây hóa". Nên tôi hầu hết sẽ không được nghe 2 từ này, ngoại trừ đi vào khách sạn hay nhà hàng sang trọng. Hồi ấy, không biết các bạn ai còn nhớ việc đã từng có một trào lưu là "thích nghe chửi". Những quán có mấy bà cô hay chửi bới khách là tự nhiên đông lắm. Từ đó, quán chè bà chửi, bánh canh cô chửi, xôi chửi v.v... cứ nhan nhản mọc lên.
Nhưng cái gọi là trào lưu thì cũng chỉ là nhất thời. Tôi biết, có một quy luật mãi mãi không thay đổi là "Con người luôn muốn được đối đãi hoàn hảo trên 100%". Dù là dân Sài Gòn hay dân tứ xứ, dù là khách Tây hay khách Ta, việc cúi đầu khi khách đến và khách đi, xin lỗi khách khi phải chờ đợi lâu, hay luôn nở nụ cười thật tươi là điều tối quan trọng trong ngành này. Chắc vì mấy ông chủ, bà chủ bắt đầu cập nhật sự quan trọng của Chăm sóc khách hàng, nên nhân viên cũng được training khắt khe hơn, và các ưu đãi từ mỗi nơi cũng biến tấu đa dạng.
Ảnh: Khách Tây mua sắm ở Bưu điện Thành Phố
Hồi đó, cứ dành một ngày ra mà rong ruổi các con đường thành phố, tôi đếm chắc khoảng 3-4 lần gì đấy tôi nghe tiếng cằn nhằn từ người làm dịch vụ. Tôi nhớ có một lần bước vào ngân hàng Đông Á làm thẻ, có cô nào đấy trong bộ phận chăm sóc khách khách ra tiếp mà mặt quạu đeo như vừa bị bồ đá. Lúc đấy, tôi cũng tự nghĩ trong bụng là "Thề, nếu mẹ không bắt sử dụng thẻ Đông Á cho cùng ngân hàng thì còn lâu mình mới quay lại đây~". Bây giờ, chắc vì hệ thống feedback của các ngân hàng được nâng cấp nên các cô ấy, cô nào cũng tươi như hoa mặc dù có mấy ông chú, bà thím cứ cà hẫy mãi mà không chịu làm một cái thẻ (thẻ free mà, cứ làm thôi chứ!).
Ngoài mấy điều trên ra, đối với tôi, Sài Gòn lúc nào cũng như một nàng thơ. Cảnh sắc đẹp, món ăn ngon, giá cả lại rẻ, vui chơi thì chắc chắn không thiếu, hóa ra những điều này lại níu kéo ông bạn người Anh của tôi về Việt Nam đến tận 3 lần trong vòng 2 năm.
Comments